کشور مشترک المنافع استرالیا به انگلیسی: (Commonwealth of Australia) کشوری است توسعه یافته در نیمکره جنوبی. این کشور با ۷٬۶۸۶٬۸۵۰ کیلومتر مربع وسعت، ششمین کشور پهناور دنیا است. استرالیا یکی از قلمروهای همسود است و در سال ۱۹۰۱ از بریتانیای کبیر استقلال یافتهاست. پایتخت استرالیا شهر کانبرا است، شهری که در آن مجلس کشور و خانه فرماندار کل قرار دارد. او به صورت تشریفاتی و به نمایندگی ملکه الیزابت دوم ریاست دولت را در استرالیا به عهده دارد. در عمل نخست وزیر منتخب در کنار دولت و مجلس اداره کشور را در دست دارند. استرالیا از نظر مساحت دومین کشور پهناور عضو مجموعه اتحادیه کشورهای همسود است.
سیدنی و ملبورن دو شهر بزرگ استرالیا هستند. این کشور دارای مرز خاکی با کشور دیگری نیست و دور آن را از شرق، اقیانوس آرام، از جنوب اقیانوس منجمد جنوبی، از غرب اقیانوس هند و از شمال چندین دریا و خلیج دربر گرفتهاست. استرالیا همچنین سرزمین اصلی قاره اقیانوسیه بهشمار میآید که کوچکترین قاره دنیاست.
ایالتها و شهرها
استرالیای غربی
قلمرو شمالی
استرالیای جنوبی
کوئینزلند
نیو ساوت ولز
قلمرو پایتختی
ویکتوریا
تاسمانی
اقیانوس هند
دریای تیمور
خلیج کارپنتاریا
دریای آرافــورا
خلیج بزرگ استرالیا
دریای تاسمان
تنگه باس
دریای کورال
پرت
آدلاید
ملبورن
کانبرا
سیدنی
بریزبن
اقیانوس آرام
اقیانوس منجمد جنوبی
هوبـارت
داروین
دیواره بزرگ مرجانی
لازم است ذکر شود استرالیا پنجمین قاره ازنظر بزرگی است.
استرالیا از شش ایالت و دو سرزمین یا قلمرو (territory) تشکیل شدهاست که اختیاراتشان کمتر از ایالتهاست. ایالتها و قلمروهای استرالیا عبارتاند از:
نیو ساوت ولز (NSW) یا ولز جنوبی جدید که مرکز آن سیدنی است.
کوئینزلند (QLD) که مرکز آن بریزبن میباشد.
استرالیای جنوبی (SA) با مرکزیت آدلاید.
تاسمانی (TAS) که جزیرهای است در جنوب شرقی سرزمین اصلی و مرکز آن هوبارت میباشد.
ایالت ویکتوریا (VIC) که مرکز آن ملبورن است.
استرالیای غربی (WA) که مرکز آن پرت میباشد.
قلمرو سرزمین شمالی (NT) مرکز آن داروین است.
سرزمین پایتخت استرالیا (ACT) مشتمل بر شهر کانبرا و اطراف آن.
اقتصاد
استرالیا کشوری توسعه یافته با اقتصاد متکی بر بازرگانی و کشاورزی است. در میان قابل زندگیترین شهرهای جهان در سال ۲۰۰۸ به گزارش اکونومیست، ملبورن دوم، پرت چهارم، آدلید هفتم و سیدنی نهم بود. محصولات اصلی استرالیا نیشکر، پنبه، غلات و گوشت است. این کشور معادن فراوانی دارد. شرکای بازرگانی استرالیا بیشتر چین، ژاپن و کره جنوبی در آسیا و نیز ایالات متحده آمریکا هستند. بنا بر گزارش بانک جهانی، این کشور در سال ۲۰۰۵، از نظر تولید ناخالص داخلی یا GDP در رده پانزدهم جهان قرار داشتهاست و نیز بر اساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد، استرالیا از نظر شاخص توسعه انسانی در سال ۲۰۰۶ سومین کشور توسعه یافته دنیا به حساب میآید.
سیاست و حکومت
استرالیا کشوری است که از مجموعه کشورهای مشترکالمنافع که دارای حکومت پادشاهی مشروطه است و بالاترین مقام سلطنتی بریتانیای کبیر یعنی ملکه الیزابت دوم ملکه این کشور نیز به حساب میآید. جانشین ملکه در این کشور فرماندار کل استرالیا است که وی نیز به نوبه خود فرمانداران ایالتهای این کشور را تعیین میکند. هرچند فرماندار کل بر طبق قانون اساسی، از اختیارات فراوانی برخوردار است اما در عمل شخص اجرایی اول در استرالیا نخست وزیر است که طی یک فرایند دموکراتیک انتخاب میشود و دولت را تشکیل میدهد.
در استرالیا، مردم ابتدا نمایندگان مجلس را انتخاب میکنند. رئیس حزبی که بیشترین نفرات انتخاب شده را در مجلس داشته باشد بهعنوان نخست وزیر مسئول تشکیل کابینه دولت میشود. دولت استرالیا از سه زیرشاخه تشکیل میشود:قانون گذاری، اجرایی و قضایی.
پارلمان استرالیا از دو مجلس تشکیل شدهاست. مجلس سنا مجلس علیا) و مجلس نمایندگان) مجلس سفلا.
دادگاه عالی استرالیا نیز قدرت والای قضایی را در این کشور در اختیار دارد.
از سال ۱۹۹۶ تا نوامبر ۲۰۰۷ حزب لیبرال قدرت را در این کشور در دست داشت و جان هوارد به مدت یازده سال نخست وزیر این کشور بود. در انتخابات فدرال که در نوامبر سال ۲۰۰۷ برگزار شد حزب کارگر توانست رقیب خود حزب لیبرال را شکست دهد و به این ترتیب کوین راد رئیس این حزب به عنوان نخست وزیر جدید استرالیا مسئول تشکیل کابینه دولت شد. در ماه ژوئن سال ۲۰۱۰ پس از کناره گیری کوین راد از مقام نخست وزیری، خانم جولیا گیلارد که رهبری حزب کارگر را بر عهده دارد توانست به عنوان نخستین نخست وزیر زن استرالیا زمام امور را به دست بگیرد. در فوریه سال ۲۰۱۳ پس از انتقاداتی که از رهبری حزب کارگر خانم جولیا گیلارد شد و همچنین با درخواست ۳۰ درصد از اعضای حزب، ایشان با انتخابات درون حزبی برای رهبری حزب موافقت کردند که منجر به پیروزی کوین راد گردید. در تاریخ ۷ سپتامبر ۲۰۱۳ و در انتخابات فدرال، جناح ائتلافی استرالیا پیروز شد و در نتیجه رهبر این حزب، آقای تونی ابوت، بعنوان نخست وزیر آینده استرالیا انتخاب شد. وی بیست و هشتمین نخست وزیر استرالیا، محسوب میشود. پیروزی تونی ابوت به شش سال حاکمیت حزب چپگرای کار بر استرالیا خاتمه داد. ۲۹ مین نخست وزیر استرالیا ملکوم ترنبال با پیروزی بر تونی ابوت در انتخابات داخلی حزب در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵، به این مقام رسید.
فرهنگ و هنر
با اسکان اروپاییان در استرالیا در قرن هجدهم میلادی، شیوه زندگی اروپایی به فرهنگ غالب استرالیا تبدیل شد. افزایش جذابیت فرهنگ استرالیا توسط کمکهای مالی دولت بود که این کمک برای هنر، تغذیه و بهبود وسایل رفاهی بود. شهرهای کوچک و بزرگی ساخته شد که پر از ساختمانهای هنری، گالری و تئاتر بود. در اواخر قرن ۱۹ «ملبورن حیرتآور» marvelous melbourne پرجمعیتترین شهر استرالیا و از ثروتمندترین شهرهای جهان و پس از لندن بزرگترین شهر در سراسر امپراتوری بریتانیا و دارای گالریها، تئاترها و موزه بود. بهترین معماران، خانه اپرای سیدنی را ساختند. اپرا، رقص باله، ارکسترسمفونیها، بازیگران، نمایشنامه نویسان، شرکتهای هنری و غیره توسط مجلس استرالیا حمایت میشدند. دولتهای فدرال بر روی کمپانیهای رادیویی استرالیایی مستقل از شبکه رادیویی و تلویزیونی سراسری سرمایهگذاری کردند. استرالیا همچنین دارای شرکتهای رسانهای، روزنامه و مجلات زیادی است که به فرهنگ منطقهای کمک بسزایی میکند. امروزه شهر ملبورن به عنوان پایتخت فرهنگی کشور شهرت دارد.
تلویزیون و سینما
استرالیا دارای پنج شبکه تلویزیونی هر یک با چند کانال در سطح ملّی است که برنامههای آنها در نواحی مختلف ممکن است متفاوت باشد. همچنین شبکههای تلویزیونی پولی زیادی در این کشور قابل دریافت است. به دلیل بزرگی سرزمین استرالیا، تعداد ایستگاههای رادیویی این کشور بسیار زیاد است و اغلب شهرهای کوچک نیز یک یا چند رادیوی محلی دارند. سینمای استرالیا بیشتر بازتاب زندگی استرالیاییها بویژه در نقاط غیرشهری است. سینما از تفریحات مورد علاقه استرالیائی هاست و سالنهای سینمای این کشور از رونق و کثرت زیادی برخوردارند. صنعت فیلمسازی استرالیا با «داستان دار و دسته کلی» که اولین فیلم بلند ساخته شده در جهان است در سال ۱۹۰۶ در ملبورن آغاز گشت. این کشور هنرمندانی چون نیکول کیدمن، راسل کرو، کیت بلانشت، مل گیبسون، نائومی واتس، هیت لجر، هیو جکمن، ارول فلین، جودیت اندرسون، جفری راش و تونی کُلِترا به سینمای جهانی عرضه کردهاست. شکوفایی مجدد صنعت فیلمسازی در استرالیا به موج نوی دهه ۱۹۷۰ بازمیگردد با فیلمهایی مانند «پیک نیک در هنگینگ راک» (۱۹۷۵) به کارگردانی پیتر ویر. برخی از معروفترین فیلمهای استرالیا در عرصه جهانی عبارتند از: پیانو، کروکودیل دندی، پریسلا ملکه بیابان، گالیپولی، مدمکس، شاین، بابی پسر بدو ده کانو.
موسیقی، رقص و نمایش
قدیمیترین نوع موسیقی در استرالیا مربوط به مردمان بومی آنجا است در منطقه بومی استرالیا، آهنگهایی با درون مایه اجتماعی و روحانی اجرا میشود. در طی اجتماعات بومیان که به «کوروبوری» معروف است، رقص و آواز قسمت مهمی از سرگرمیها را شامل میشود. در مراسم و جشنهای مذهبی، سرودها روح بومیان مختلف را به هم پیوند میدهد که به آن «زمان رؤیایی» میگویند. مردم بومی بر این باورند که در گذشتهای دور، در زمان رؤیایی نغمههایی خوانده شد که باعث حیات خونی بخشیدن به ارواح در زمین شد. امروزه این آوازها در مراسم مذهبی برای بقاء و گسترش زندگی گیاهان و حیوانات خوانده میشود.
تاریخ موسیقی اروپایی در استرالیا به دوران ساکن شدن بریتانیاییها در این قاره برمی گردد که با خود آواهای دسته جمعی را نیز آوردند. امروزه هر شهر بزرگ، دارای سالن ارکستر و اپرا به همراه شرکت رادیویی استرالیا است. ستارگان بزرگ و رهبران ارکستر از بسیاری از کشورها مرتباً به استرالیا سفر کرده و گرد هم میآیند. استرالیا از طریق صدای رسا و بی همتای «نلی ملبا» و «جان ساترلند» برای موسیقی جهان اقدام به جمعآوری کمکهای مالی میکند. استرالیا در زمینه موسیقی مردمی پاپ، راک و متال نیز هنرمندان مشهوری دارد. گروه متال ایسی/دیسی (AC/DC) و خواننده پاپ مشهور کایلی مینوگ این از دسته هستند. کایلی مینوگ که اکنون ساکن بریتانیا است در سال ۲۰۰۷ «نشان امپراتوری بریتانیا» (OBE) را به خاطر خدمات ارزندهاش به هنر موسیقی از ملکه الیزابت دوم دریافت کرد. او همچنین در یکی از قسمتهای سریال تلویزیونی محبوب «دکتر وو» (Doctor Who) نقش آفرید که در شب کریسمس سال ۲۰۰۷ از شبکه تلویزیونی بیبیسی پخش شد.
همچنین گروه پاپ مشهور فایو سکندز آو سامر نیز ماهیت استرالیایی دارد و در سیدنی تشکیل شدهاست.
رقص باله کلاسیک توسط یک رقاص مشهور محلی به نام «لرد رابرت هلپمن» به استرالیا آورده شد. وی یکی از پایه ریزان رقص، به خصوص باله کلاسیک در استرالیا است.
ورزش
ورزش در استرالیا بصورت جدی و گسترده پیگیری میشود و به جزیی از سبک زندگی و فرهنگ مردمان آن درآمدهاست. استرالیا از مدال آورترین کشورها در بازیهای المپیک است. شهر ملبورن به عنوان پایتخت ورزشی استرالیا، همه ساله میزبان بسیاری از رخدادهای مهم ورزشی جهان است. مانند مسابقات ماشین رانی جام بزرگ فورمول وان – Australian Grand Prix F1، جام اسب سواری معروف ملبورن کاپ Melbourne Cup و نیز تنیس آزاد استرالیا Australian Open. المپیک تابستانی ۱۹۶۵ و بازی های مشترکالمنافع ۲۰۰۶ در ملبورن برگزار شد همچنین المپیک تابستانی ۲۰۰۰ در سیدنی برگزار شد. ورزشهای گروهی پرطرفدار در استرالیا عبارتاند از: راگبی ۱۵ نفره، راگبی ۱۳ نفره، فوتبال استرالیایی (نوعی از ورزش راگبی که به فوتی هم معروف است)، کریکت و بسکتبال. علاوه بر این تیم ملی هاکی روی چمن و تیم ملی واترپولو و والیبال ساحلی بانوان این کشور هم در جمع بهترین تیمهای دنیا قرار دارند.
استرالیاییها در برخی ورزشهای انفرادی هم مانند گلف، شنا و دیگر ورزشهای آبی، تنیس و اسکواش هم در ردیف کشورهای درجه اول دنیا قرار میگیرند.
در سالهای اخیر کوشش زیادی برای گسترش ورزش فوتبال در این کشور به عمل آمدهاست. از دهه ۱۹۹۰ تعداد زیادی از فوتبالیستهای شاخص استرالیایی در لیگ برتر انگلستان بازی میکنند. از جمله این بازیکنان میتوان به هری کیول، مارک بوسنیچ و مارک ویدوکا اشاره کرد.
استرالیا میزبان دو المپیک ۱۹۵۶ ملبورن و المپیک ۲۰۰۰ سیدنی بودهاست و یکی از شش کشوریست که بیش از یک بار میزبان المپیک تابستانی بودهاند. این کشور در تمام ادوار المپیک حاضر و بیش از همه در شنا و دو و میدانی موفق بوده، ضمن اینکه در پاروزنی، دوچرخهسواری و سوارکاری نیز موفقیتهایی داشتهاست. داون فریزر، مورای روز، یان تورپ، گرانت هکت و سوزی اونیل در شنا و مارجوری جکسون، بتی کاتبرت، هرب الیوت و ران کلارک در دو و میدانی از موفقترین ورزشکاران استرالیایی در المپیک بودهاند. باشکوهترین موفقیت این کشور در المپیک سیدنی به دست آمد که آنها به ۵۸ مدال (شامل ۱۶ طلا) در بیست رشته دست یافت. در المپیک آتن نیز با ۱۷ مدال طلا رده چهارم جدول مدالها را به خود اختصاص دادند.
بازیهای کشورهای همسود هم تاکنون ۴ بار در استرالیا برگزار شده؛ ۱۹۳۸ در سیدنی، ۱۹۶۲ پرث، ۱۹۸۲ بریزبن و ۲۰۰۶ ملبورن. استرالیا با ۱۰ قهرمانی در ۱۸ دوره این مسابقات در جدول مدالها بهترین نتیجه را به دست آوردهاست.
رقابتهای بینالمللی تنیس آزاد استرالیا نیز که هرساله در ملبورن برگزار میشود، یکی از ۴ گرنداسلم ورزش تنیس است. کاپ اسپ سواری ملبورن نیز به عنوان یکی از پر طرفدارترین بازیها دا استرالیا شناخته میشود.
نظر بگذارید